Spurningar og svör

Hvar mega leiðsöguhundar vera?
Samkvæmt 19. gr. reglugerðar um hollustuhætti (nr. 941/2002) má notandi fara með leiðsöguhund á alla staði sem opnir eru almenningi. Má þar nefna allar verslanir, veitingastaði, gististaði, sundstaði, íþróttahús, leikhús, strætisvagna og flugvélar.

Réttindi leiðsöguhunda í fjölbýli

Breytingar á lögum um fjöleignarhús voru samþykkt á Alþingi í apríl 2011. Sú breyting var gerð á lögunum að heimilt er að hafa leiðsöguhund í fjölbýli án þess að samþykki þurfi frá öðrum íbúum hússins. Í lögunum segir:

„Sé eigandi, eða annar varanlegur íbúi í hans skjóli, blindur eða fatlaður á annan máta þannig að hann þurfi á sérþjálfuðum leiðsögu- eða hjálparhundi að halda er honum heimilt að halda slíkan hund óháð fyrirmælum og takmörkunum laga þessara.“

Eru leiðsöguhundar gáfaðri en aðrir hundar?
Leiðsöguhundar eru valdir með ákveðna eiginleika í huga. Þeir eru húsbóndahollir og láta vel að stjórn. Þeir eru þó ekki endilega gáfaðri en aðrir hundar en þeir eru vissulega betur þjálfaðir. Mikilvægt er að hafa í huga að góður leiðsöguhundur tekur fáar sjálfstæðar ákvarðanir. Hann fylgir fáum en afar mikilvægum reglum, svo sem að ganga í ákveðinni fjarlægð frá vegkanti, fara í kringum hindranir og fylgja ekki eðlishvötum sínum um að veita öðrum dýrum eða lykt athygli þegar hann er við vinnu. Hann fylgir almennum og einföldum fyrirmælum, til dæmis um að taka næstu hægri eða vinstri beygju eða að stöðva við næstu gatnamót, bekk eða ákveðnar dyr þegar hann nálgast hús. Ákvarðanir um hvert skal farið og hvernig skuli komast þangað eru alfarið í höndum notandans. Notandi leggur ekki af stað frá heimili sínu og biður hundinn um að fara fyrst í mjólkurvörudeildina í kjörbúðinni með viðkomu í pósthúsinu og stuttu innliti hjá vini sínum á leiðinni heim. Notandinn leiðbeinir hundinum nánast hvert skref leiðarinnar með hvatningu og fyrirmælum

Eru leiðsöguhundar alltaf í vinnunni?
Leiðsöguhundar eru mjög agaðir og hlýðnir þegar þeir eru með beislið og í vinnunni. Þess á milli eru þeir eins og eðlilegir heimilishundar. Þeir hafa mikið gaman af því að hlaupa frjálsir um, þefa eða leika sér við aðra hunda og við eigendur sína. Vissulega eru leiðsöguhundar mjög húsbóndahollir. Þar sem notandi og hundur verja miklum tíma saman myndast yfirleitt sterk vinatengsl. Notendum þykir yfirleitt ákaflega vænt um hund sinn og margir segja hann vera sinn besta og tryggasta vin. Í þjálfun hundsins og stuðningi hundaþjálfara við notendur er lögð rík áhersla á vinasambandið við hundinn. Mikilvægt er að notandi sé fær um að sýna mikla ákveðni og fastheldni við vissar aðstæður en mikla hlýju og kærleik við aðrar. Án vinasambandsins er vinnusambandið ómögulegt til langs tíma. Ef leiðsöguhundur býr með notanda sem á fjölskyldu er mikilvægt að notandinn sjálfur komi fyrst og fremst að ánægjulegustu stundunum í lífi hundsins, svo sem í kringum matargjöf, frjálsa útivist og umhirðu.

Fylgir því mikill kostnaður að fá og vera með leiðsöguhund?
Notendur sem fá leiðsöguhundi úthlutað, greiða ekki fyrir hundinn eða þjálfun hans. Þeir greiða hins vegar fóðurkostnað og almennt uppihald á hundinum. Hundarnir eru eign Sjónstöðvarinnar og þess vegna á ábyrgð hennar. Í því felst að Sjónstöðin sér um dýralækna- og lækniskostnað og skráningar hjá sveitarfélögum. 

Fylgir því mikil ábyrgð að vera með leiðsöguhund?
Öllum heimilisdýrum fylgir mikil ábyrgð og eru leiðsöguhundar þar engin undantekning. Vel starfandi leiðsöguhundi líður vel og er þá líkamlegum og tilfinningalegum þörfum hans mætt. Huga þarf vel að réttri fóðrun og umhirðu á feldi og klóm hundsins. Nauðsynlegt er að tryggja reglubundna og fjölbreytta útivist daglega. Eins er mikilvægt að hrósa hundinum reglulega, sýna honum hlýju og væntumþykju. Til að standa undir ábyrgð þeirri er fylgir því að eiga leiðsöguhund þarf notandinn að sinna ákveðnum verkefnum nánast undantekningarlaust. Það að sinna þessum verkefnum reynist þó yfirleitt jafn gefandi fyrir mann og hund.